Succesvolle KSO dialoogtafel vraagt vervolg
In 2009 hebben onderwijsinstellingen uit cluster 4 en 3 de handen ineengeslagen om te komen tot een erkende en certificeerbare kwaliteitsnorm voor het speciaal onderwijs (KSO). CIIO heeft toen haar expertise ingebracht rondom normontwikkeling en certificatieprocessen. De overgang van LECSO naar de Sectorraad Gespecialiseerd Onderwijs (eind 2020) en het feit dat de ‘early adaptors’ inmiddels de belangrijkste vruchten hebben geplukt van de professionalisering van de kwaliteitszorg/-cultuur waren voor CIIO aanleiding om een digitale KSO dialoogtafel te organiseren.
Ruim 20 kwaliteitsfunctionarissen, schoolleiders en bestuurders van speciaal onderwijsinstellingen schoven vrijdagochtend 2 juli digitaal aan tafel bij 4 ervaren teamleiders van CIIO. Met elkaar onderzochten zij de dilemma’s en kansen die zij zien voor de doorontwikkeling van de KSO.
Belangrijk punt daarbij is om ‘de bedoeling’ nog meer centraal te zetten: wat levert het op voor de leerlingen, de ouders en de medewerkers? Zo is het draagvlak en eigenaarschap voor kwaliteit verder te vergroten, door meer in het primaire proces te stappen en vanuit het ontwikkelperspectiefplan van de leerling te kijken wat werkt.
Kwaliteitsinstrumenten zoals tevredenheidsonderzoeken, evaluaties en interne audits zijn in een pioniersfase vaak zeer waardevol bij het professionaliseren van de organisatie. Maar hebben ook het risico in zich sleets te raken. Dan leveren ze al snel het gevoel op van een administratieve last. Waardevolle vraag hierbij: doe je iets omdat het hoort of omdat het helpt? Aan de dialoogtafel komt naar voren dat ook binnen instellingen de professionele dialoog voeren met leerkrachten en andere medewerkers cruciaal is. Om zo te werken aan een kwaliteit die een mix van meetbare, merkbare en voelbare maatstaven kent.
Mooi was de reflectie door de ‘Corona-bril’: in de afgelopen periode was er primair de focus op het kernproces: hoe houden we dat draaiend? Veel randzaken deden er even niet meer toe. Hoe gebruik je die reflecties om qua ondersteuningsstructuur, zowel voor de leerlingen als de onderwijsorganisatie, het kaf van het koren te scheiden? Ook opvallend, zeker in het begin van de pandemie, was dat de structuren al stonden, waardoor instellingen flexibeler en veerkrachtig bleken te zijn. Tot slot zijn ook de ICT-vaardigheden toegenomen en is een versnelling in het gebruik van hybride onderwijsvormen gekomen. Echter is ook de kwetsbaarheid van een serieus deel van de leerlingen en hun ouders zichtbaar geworden. Op welke manier kan een gecertificeerd kwaliteitsmanagementsysteem daar een positieve draai aan geven?
Aan het eind van de sessie concludeerde iedereen volmondig: waardevolle en goede inhoudelijke ochtend, met stof tot nadenken. En men was het erover eens dat het zo benutten van elkaars expertise navolging verdiende in meer van dit soort meetings, bijvoorbeeld qua kansen die men ziet in het nieuwe onderzoekskader van de Inspectie van het Onderwijs. Of via een uitwisseling van auditoren, om zo kennisdeling te faciliteren. Als CIIO pakken we deze handschoen natuurlijk graag op.